Nh?a PLA (Polylactic Acid) là m?t lo?i nh?a sinh h?c ???c s?n xu?t t? ngu?n nguyên li?u tái t?o nh? tinh b?t ng?, s?n ho?c mía. Nh? s? h?u nhi?u ?u ?i?m nh? d? gia c?ng, tính th?m m? cao và ??c bi?t than thi?n v?i m?i tr??ng, nh?a PLA hi?n ???c ?ng d?ng r?ng r?i trong nhi?u l?nh v?c: t? bao bì th?c ph?m, s?n ph?m dùng m?t l?n, y t?, d?t may, cho ??n c?ng ngh? in 3D hi?n ??i. V?y ?au là nh?ng ??c tính n?i b?t và ly do khi?n PLA tr? thành v?t li?u ???c ?a chu?ng toàn c?u? H?y cùng Thành Vinh Plastic tìm hi?u chi ti?t trong bài vi?t d??i ?ay.

Nh?a pla là gì?

Nh?a PLA (Polylactic Acid) là m?t lo?i nh?a sinh h?c than thi?n v?i m?i tr??ng, ???c s?n xu?t t? các nguyên li?u tái t?o nh? ng?, s?n ho?c mía. Lo?i nh?a này n?i b?t v?i ??c tính trong su?t, c?ng cáp, an toàn khi ti?p xúc v?i th?c ph?m và ??c bi?t có kh? n?ng t? phan h?y sinh h?c trong ?i?u ki?n ? c?ng nghi?p, t?o ra CO?, n??c và sinh kh?i t? nhiên.

V?i nh?ng ?u ?i?m v??t tr?i, PLA ?ang ngày càng ???c ?ng d?ng r?ng r?i trong nhi?u l?nh v?c khác nhau nh?: bao bì th?c ph?m, ly – c?c dùng m?t l?n, s?n ph?m y t? (ch? t? tiêu), c?ng ngh? in 3D, s?i d?t may và màng ph? n?ng nghi?p. Chính s? k?t h?p gi?a tính an toàn, ti?n d?ng và b?n v?ng ?? khi?n PLA tr? thành m?t trong nh?ng v?t li?u sinh h?c ???c ?a chu?ng nh?t hi?n nay.

??c tính n?i b?t c?a nh?a PLA

• Ngu?n g?c tái t?o: ???c s?n xu?t t? nguyên li?u th?c v?t nh? tinh b?t ng?, s?n, mía – giúp gi?m ph? thu?c vào ngu?n d?u m?.
• Kh? n?ng phan h?y sinh h?c: Trong ?i?u ki?n ? c?ng nghi?p có nhi?t ?? và ?? ?m thích h?p, PLA có th? phan h?y hoàn toàn thành CO?, n??c và sinh kh?i, than thi?n v?i m?i tr??ng.
• An toàn và trong su?t: Nh?a PLA có ?? trong su?t cao, b? m?t th?m m?, ??ng th?i an toàn khi ti?p xúc tr?c ti?p v?i th?c ph?m.
• T??ng thích sinh h?c: PLA có kh? n?ng t??ng thích t?t v?i c? th? sinh h?c, do ?ó ???c ?ng d?ng trong y t?, ??c bi?t là ch? t? tiêu và v?t li?u c?y ghép.
• D? gia c?ng: Là nh?a nhi?t d?o, PLA có th? d? dàng gia c?ng b?ng nhi?u ph??ng pháp ph? bi?n nh? ép phun, ép ?ùn hay in 3D.

?u ?i?m và nh??c ?i?m c?a nh?a PLA

?u ?i?m

• Than thi?n v?i m?i tr??ng: ???c s?n xu?t t? nguyên li?u th?c v?t tái t?o (ng?, s?n, mía…), nh?a PLA có kh? n?ng phan h?y sinh h?c, góp ph?n gi?m thi?u rác th?i nh?a và khí th?i nhà kính.
• An toàn cho s?c kh?e: Kh?ng ch?a BPA (Bisphenol A) hay các ch?t ??c h?i khác, PLA ??m b?o an toàn khi ti?p xúc tr?c ti?p v?i th?c ph?m và s? d?ng trong y t?.
• D? tái ch?: Có th? tái ch? ho?c phan h?y thành CO?, n??c và sinh kh?i, ??ng th?i tái s? d?ng ?? s?n xu?t s?n ph?m m?i ho?c t?o phan bón h?u c?.
• ?ng d?ng in 3D: Là m?t trong nh?ng lo?i nh?a ???c ?a chu?ng nh?t trong in 3D nh? ??c tính d? gia c?ng, ?? d?o t?t, bám dính t?t trên b? m?t in và cho s?n ph?m có tính th?m m? cao.

Nh??c ?i?m

• ?? b?n c? h?c h?n ch?: PLA có ?? b?n kéo và u?n th?p h?n so v?i các lo?i nh?a ph? bi?n khác (nh? PP, PE, ABS), khi?n s?n ph?m d? g?y, v? trong ?i?u ki?n ch?u l?c m?nh.
• Giá thành cao: Do quy trình s?n xu?t ph?c t?p nên giá thành PLA th??ng cao h?n so v?i các lo?i nh?a truy?n th?ng.

?ng d?ng c?a nh?a PLA

1. L?nh v?c y h?c

Nh? ??c tính t??ng thích sinh h?c, phan h?y t? nhiên, b?n c? h?c và an toàn, nh?a PLA ???c ?ng d?ng r?ng r?i trong y t?. M?t s? ?ng d?ng tiêu bi?u:

• V?t li?u d?n truy?n thu?c: PLA ???c nghiên c?u ?? làm h? th?ng d?n truy?n ?i?u tr? b?nh u?n ván, h? tr? insulin d?ng x?t cho b?nh nhan ti?u ???ng…
• Thi?t b? y t?: S?n xu?t ch? t? tiêu, d?ng c? truy?n d?ch m?t l?n, thanh ??nh hình x??ng và các d?ng c? ph?u thu?t khác.

?? ???c ?ng d?ng trong y t?, PLA ph?i tr?i qua nh?ng tiêu chu?n ki?m ??nh nghiêm ng?t, ?i?u ?ó cho th?y t?m quan tr?ng c?a v?t li?u này ??i v?i nhan lo?i.

2. L?nh v?c ? t? – v?n t?i

V?i tr?ng l??ng nh? (kho?ng 750 g/lít), PLA ???c ?ng d?ng trong vi?c ch? t?o linh ki?n ? t? nh?m gi?m tr?ng l??ng xe và than thi?n m?i tr??ng. Ví d?:

• Toyota: dùng composite n?n PLA k?t h?p s?i kenaf cho l?p xe d? phòng, t?m tr?i sàn, tay c?m, gh? ng?i.
• Ford: ?ng d?ng PLA trong h? th?ng vòm xe, t?m th?m tr?i.
• Mitsubishi: k?t h?p PLA và Nylon 6 ?? s?n xu?t t?m tr?i xe.

3. L?nh v?c c?ng ngh? – ?i?n t?

V?i kh? n?ng ch?u nhi?t t?t (0 – 60 °C) và ?? b?n c? h?c ?n ??nh, PLA ???c s? d?ng trong:

• V? ?i?n tho?i, khung máy tính, c?ng k?t n?i, v? b?c day s?c.
• Linh ki?n ?i?n t? do các t?p ?oàn l?n nh? Samsung, NEC Group, Mitsubishi nghiên c?u và ?ng d?ng.
• C?ng ngh? in 3D: PLA là lo?i nh?a ph? bi?n nh?t trong in 3D nh? ?? d?o, d? gia c?ng và cho s?n ph?m có tính th?m m? cao.

4. L?nh v?c n?ng nghi?p

PLA xu?t phát t? ngu?n g?c sinh h?c nên an toàn, kh?ng gay h?i s?c kh?e và than thi?n m?i tr??ng. Trong n?ng nghi?p, PLA ???c dùng ?? s?n xu?t:

• Màng ph? sinh h?c: giúp kéo dài th?i gian phát tri?n c?a cay tr?ng, b?o v? hoa màu tr??c tác ??ng c?a m?i tr??ng.
• Kháng khu?n – ch?ng c?n trùng: màng PLA h?n ch? vi khu?n, n?m m?c và c?n trùng gay h?i.
• T?ng ?? b?n cay tr?ng: l?p màng sinh h?c ch?u ???c tác ??ng th?i ti?t, giúp cay tr?ng có s?c ?? kháng t?t h?n.

5. L?nh v?c gia d?ng – bao bì

PLA có kh? n?ng ch?u nhi?t, ?? b?n cao, kháng khu?n, nên ngày càng ph? bi?n trong ?? gia d?ng và bao bì th?c ph?m:

• Khay, h?p ??ng th?c ?n, túi siêu th?, ??a, ly, mu?ng.
• Màng b?c th?c ph?m: khi k?t h?p v?i bentonite, silicate ho?c microcrystalline cellulose, PLA có kh? n?ng ch?ng tia UV, kháng khu?n và b?o qu?n th?c ph?m an toàn h?n.

Quá trình s?n xu?t nh?a phan h?y sinh h?c PLA

Nh?a phan h?y sinh h?c PLA (Polylactic Acid) ???c s?n xu?t ch? y?u b?ng ph??ng pháp trùng ng?ng axit lactic. Ngu?n nguyên li?u ??u vào là các lo?i tinh b?t t? th?c v?t tái t?o nh? ng?, s?n, mía ???ng, khoai tay…, th?ng qua quá trình lên men vi sinh ?? t?o ra axit lactic – h?p ch?t n?n t?ng cho PLA.

• X? ly nguyên li?u th?:
  • Ng? ho?c các lo?i cay giàu tinh b?t ???c thu ho?ch, ngam và nghi?n.
  • N?i nh? tinh b?t ???c tách ra kh?i gluten và ch?t x?.
• ???ng hóa tinh b?t: Enzyme ???c thêm vào ?? th?y phan tinh b?t, chuy?n thành ???ng ??n (dextrose).
• Lên men ???ng: Vi khu?n Lactobacillus ???c ??a vào m?i tr??ng lên men, chuy?n hóa ???ng thành axit lactic – t??ng t? nh? quá trình s?n xu?t bia hay d?a mu?i.
• Trùng ng?ng axit lactic:
  • Các phan t? axit lactic ???c chuy?n hóa thành lactide.
  • Lactide sau ?ó ???c trùng ng?ng ?? t?o thành chu?i polymer PLA.
• T?o h?t nh?a PLA: K?t qu? cu?i cùng là các h?t nh?a PLA (pellet), có th? ???c gia c?ng thành nhi?u d?ng khác nhau tùy ?ng d?ng (bao bì, s?i, màng, s?n ph?m in 3D…).

Nh? v?y, quá trình s?n xu?t PLA k?t h?p c?ng ngh? sinh h?c (lên men vi sinh) và hóa h?c (trùng ng?ng polymer), giúp t?o ra m?t lo?i nh?a v?a có tính n?ng c? h?c ?n ??nh, v?a than thi?n v?i m?i tr??ng.

V?i ??c tính than thi?n m?i tr??ng, an toàn cho s?c kh?e và kh? n?ng ?ng d?ng r?ng r?i, nh?a PLA kh?ng ch? là gi?i pháp thay th? hi?u qu? cho nh?a truy?n th?ng mà còn là v?t li?u tiên phong, góp ph?n thúc ??y xu h??ng s?n xu?t xanh và phát tri?n b?n v?ng trong t??ng lai.